اصول خون
دو نوع رگ خونی، خون را در طول بدن ما منتقل میکنند:
1. سرخرگ ها که خون اکسیژن دار شده (خونی که اکسیژن را از ریه ها دریافت کرده است) را از قلب به بقیه قسمتهای بدن میرسانند.
2. سپس خون از طریق سیاهرگ ها به قلب و ریه برمیگرداند که در آنجا اکسیژن بیشتری دریافت میکند.
وقتی قلب میتپد، میتوانید از نبضتان—مثل گردن و مچ دست— که سرخرگهای بزرگ و پر از خون به سطح پوست نزدیک می شوند، احساس کنید که خون در تمام قسمتهای بدنتان حرکت میکند.
خونی که در این شبکه از سرخرگ ها و سیاهرگ ها حرکت میکند حاوی سه نوع گلوبول خونی است:
1. گلوبول های قرمز خون
2. گلوبول های سفید خون
3. پلاکت ها
در نوزادان و بچههای کوچک، گلوبول های خون در داخل مغز استخوان (بافت نرمی که درون استخوانها قرار دارد) بسیاری از استخوان های بدن ساخته میشود. اما وقتی کودک بزرگتر میشود، گلوبولهای خونی معمولاً در مغزاستخوان استخوانهای مهره (استخوانهای ستون فقرات)، دندهها، لگن، جمجمه، قفسه سینه و قسمتهایی از استخوان بازو و ران ساخته میشوند.
گلوبولها در دستگاه گردش خون حرکت کرده و در یک مایع زردرنگ به نام پلاسما که 90% آب و حاوی مواد مغذی، پروتئین، هورمون و موادزائد است معلق هستند. خون کامل ترکیبی از گلوبولهای خونی و پلاسما میباشد.
سیستم لخته ساز بدن به پلاکت ها و عوامل لخته ساز مختلف و ترکیبات دیگر خون متکی است. اگر یک نقص ارثی یکی از این ترکیبات را تحتتاثیر بگذارد، فرد دچار اختلال خونریزی میشود. اختلالات خونریزی متداول عبارتند از:
• هموفیلی، مشکلی ارثی که معمولاً برای پسرها اتفاق میافتد و شامل کمبود یک عامل لخته ساز خاص در خون میشود. افراد مبتلا به هموفیلی جدی در خطر خونریزی بیش از اندازه و کبودی بعد از کارهای دندان پزشکی، جراحی و تروما هستند. این افراد ممکن است دچار خونریزیهای بسیار خطرناک و کشنده شوند.
• بیماری فون ویلبراند که متداولترین نوع اختلال خونریزی ارثی است و شامل کمبود یک عامل لخته ساز هم میشود. هم مردها و هم زنان را مبتلا میسازد.
عوامل دیگر دخیل در مشکلات لخته سازی خون شامل بیماری کبد مزمن (عوامل لختهساز در کبد تولید میشوند) و کمبود ویتامین K (ویتامین لازم برای تولید برخی عوامل لخته ساز) میباشد.